Προς Δασκάλους…

του Γιώργου Χαραλαμπίδη

Γράφω το σημείωμα αυτό, αφορμής δοθείσης από τις εξαγγελθείσες κινητοποιήσεις των καθηγητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης «ακόμη και στις Πανελλαδικές εξετάσεις», εξ αιτίας, της «αύξησης του ωραρίου εργασίας». Το θέμα όμως είναι γενικότερο και αφορά και τους Δασκάλους της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και τους Καθηγητές της Τριτοβάθμιας.

Κατ’ αρχήν για το θέμα των Πανελλαδικών. Είναι για λαϊκή κατανάλωση. Το 1974 οι Πανελλαδικές έγιναν τον Σεπτέμβριο χωρίς κανένα πρόβλημα για τους υποψηφίους. Τώρα αν η συγκυρία δεν είναι τυχαία αλλά προϊόν συνεννόησης συνδικαλιστών με πολιτικούς, ώστε να πετύχουν με τους καθηγητές ότι με τους φορτηγατζήδες, είναι θέμα προς διερεύνηση.

Ο δάσκαλος (είτε της Πρωτοβάθμιας είτε της Δευτεροβάθμιας είτε της Τριτοβάθμιας ....
Εκπαίδευσης), λειτουργεί με βάση κάποιο πλαίσιο ή με σύνθεση πλαισίων. Θα αναφερθώ σε τρία από αυτά. Το πολιτικό, το πνευματικό και το υλικό.

Το πολιτικό πλαίσιο στο οποίο λειτουργεί ο δάσκαλος, κάθε δάσκαλος, στην Ελλάδα υποτίθεται ότι είναι η Δημοκρατία.

Όλοι όσοι εργάζονται σήμερα με οποιαδήποτε επί μέρους ιδιότητα και επιτελούν διδασκαλία, έχουν ορκισθεί πίστη στη Δημοκρατία και τους Δημοκρατικούς θεσμούς.

Δεν θέλω να κάνω μάθημα σε δασκάλους, αλλά έχω μια απορία: Το δημοκρατικό πλαίσιο λειτουργίας της διδασκαλίας υφίσταται ακόμη;

Ξέρουμε όλοι ότι η βάση της χρηστής διδασκαλίας είναι η ελεύθερη σκέψη και η συνέπεια της, η ελεύθερη έκφραση.

Στο κατώφλι του θανάτου της Δημοκρατίας, τουλάχιστον στην Ελλάδα, γυρίζοντας προς το άμεσο παρελθόν, ας αναρωτηθούμε:

Δεν υπήρχαν σημάδια αποστασιοποίησης από τη Δημοκρατία, του κοινωνικού συνόλου; Των θεσμών και των αρχών; Ο άκρατος ατομικισμός που οδήγησε σε απαξίωση των δημοκρατικών διαδικασιών και κυρίως του λόγου και της αλήθειας, δεν ήταν από μόνα τους ανησυχητικά σημάδια; Τα βλέπαμε;

Η Δημοκρατία είναι κάτι που διδάσκεται. Σαφώς όχι μόνο με τον προφορικό ή τον γραπτό λόγο. Διδάσκεται κυρίως με το παράδειγμα!

Συμπέρασμα: Ή δεν διδάχτηκε σωστά ή αρρώστησε από κάτι αναπάντεχο.

Ας σκεφτούμε:

Αν πεθάνει η δημοκρατία, πόσους δασκάλους χρειάζεται η εξουσία; Γιατί η εξουσία δεν έχει σκοπό να διδάσκει όλα τα παιδιά. Μόνο τα δικά της. Πιστεύεις δάσκαλε, ότι θα είσαι σ’ αυτούς τους λίγους; Μα τότε δεν είσαι δάσκαλος. Είσαι παπαγαλάκι. Γιατί η εξουσία όπως μισεί τη δημοκρατία, έτσι μισεί και τους πραγματικούς δασκάλους. Θυμάσαι πόσους σκότωσε στο παρελθόν γιατί «εισήγαγον καινά δαιμόνια»;

Δάσκαλε, τώρα σε χρειάζεται η κοινωνία. Φαντάζεσαι την καταστροφή που θα επέλθει αν περάσουν μια – δυο γενιές χωρίς πραγματικό σχολείο; Αν αφήσουμε να ξεχαστεί η Δημοκρατία;

Το πνευματικό πλαίσιο στο οποίο λειτουργεί ή αυτό που θα έπρεπε να λειτουργεί ο δάσκαλος, είναι η πνευματική άνοδος των διδασκομένων. Σε επίπεδο τουλάχιστον με αυτό του διδάσκοντος, αν όχι ανώτερο.

Πνευματική ανάπτυξη έχουμε:

Όταν η συναισθηματική ευαισθησία αγγίζει όσο το δυνατόν ανώτερα επίπεδα.

Όταν η λογική δεν εξαντλείται στο επί μέρους, ούτε χάνεται στο αφηρημένο. Υπηρετεί την αλήθεια με προσήλωση σ’ αυτήν και όταν διαπιστώνει προσπάθεια νόθευσής της, τουλάχιστον αρνείται συμμετοχή.

Όταν το επίπεδο συνειδητοποίησης των διδασκομένων έχει ξεπεράσει τα επίπεδα του εαυτού, της ομάδας, της κοινωνίας, της κεκτημένης γνώσης του υλικού και πνευματικού κόσμου που μας περιβάλλει.

Όταν συνειδητοποιείται ότι η γνώση, η επιστήμη και η τέχνη μπορούν να ωφελήσουν αλλά μπορούν και να βλάψουν τον άνθρωπο. «Πάσα επιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής, πανουργία ου σοφία φαίνεται» (Πλάτων).

Μέσο προσέγγισης των παραπάνω από τον δάσκαλο δεν μπορεί παρά να είναι ο λόγος.

Το ανταγωνιστικό μέσο του λόγου, είναι το χρήμα.

Ο Λόγος θέλει να βάλει στο χρήμα γκέμια, για να το οδηγεί και στις τσέπες των φτωχών, ώστε όλοι οι άνθρωποι να μετέχουν του «πολιτισμού» και των «γραμμάτων». Ο Λόγος θέλει μια κοινωνία ανθρώπων για όλους τους ανθρώπους. Τι είναι άνθρωπος; Κάθε ον με δυνατότητα συμμετοχής στον Λόγο!

Το Χρήμα θέλει να βάλει γκέμια στο λόγο ώστε να παράγει κατά παραγγελία, σε καμιά περίπτωση για τους πολλούς. Θέλει ελάχιστους πλούσιους αφέντες και πολυάριθμους υπηρέτες των αφεντών. Θέλει οι άνθρωποι να μην έχουν στοιχειώδη λογική, να μην συναισθάνονται τον συνάνθρωπο, να μην έχουν συνείδηση. Θέλει ανθρώπους σκλάβους, ανίκανους να αντιλαμβάνονται ακόμη και το προφανές. Υπηρέτες της αποστολής της νόθευσης και τελικά θανάτωσης του λόγου, είναι οι γνωστοί δημοσιοκάφροι της τηλεόρασης. Ο δάσκαλος εντέλλεται ν’ ακολουθήσει το παράδειγμά τους. Θα το κάνει; Αν όχι, δεν φθάνει το μουρμούρισμα σε αδιάφορο ακροατήριο. Χρειάζεται αληθινή προσέγγιση στο συναίσθημα, στη λογική και στη συνείδηση κάθε ανθρώπου χωριστά και όλων μαζί. Αλλά πρώτα πρέπει να πιστεύεις σ’ αυτό που κάνεις, δάσκαλε!

Το υλικό πλαίσιο στο οποίο καλείται να λειτουργήσει ο δάσκαλος είναι σχεδόν το ίδιο με αυτό των Ρωμαϊκών χρόνων. Η εξουσία, με μέσα την βία, την απάτη, την αδιαφορία για το σύνολο, προσπαθεί να υποδουλώσει τον άνθρωπο σε μια «νέα» παγκόσμια τάξη. Ένα ιμπεριαλιστικό σχέδιο που διαφέρει από αυτό των Ρωμαίων μόνο στο μέγεθος. Ένα σχέδιο που δεν αποσκοπεί στην συνολική πνευματική άνοδο του ανθρώπινου είδους, αλλά στην αποβλάκωση και σκλαβοποίησή του, με στόχο την καλοπέραση λίγων.

Η ανθρωπομάζα με αντιδράσεις αγέλης, μια στρέφεται προς τη μια κατεύθυνση, μια προς την αντίθετη.

Τα Μ.Μ.Ε, έδειξαν την προτίμησή τους, όταν ονόμασαν, τον εργαζόμενο – ωφελούμενο, το ξεπούλημα – αξιοποίηση περιουσίας, την προδοσία – αναγκαία προσαρμογή.

Η εκκλησία έχει χάσει από πολλού τον προσανατολισμό της. Ψελλίζει ελάχιστα κι ακαταλαβίστικα.

Οι ταγοί του ναού της Θέμιδος, λειτουργούν όπως οι Φαρισαίοι της εποχής εκείνης. Ένας είναι ο θεός και το όνομα αυτού Χρήμα!

Από κοντά και οι πολιτικοί που εφαρμόζουν πιστά τις τέσσερις αρχές της τυραννίδας:

1. Διαίρει και βασίλευε.

2. Κράτα όσο το δυνατόν απασχολημένους τους υπηκόους σου και σε άθλια κατάσταση, ώστε να μην μπορούν να σκεφτούν.

3. Διατήρησε την παιδεία χρησιμοθηρική μακριά από υψηλές ιδέες και καθαρή λογική.

4. Κόψε τα κεφάλια αυτών που ξεχωρίζουν. (Ή ρίξε τους μπόλικη λάσπη).

Σε ποιον να στραφεί ο εργάτης, ο αγρότης, ο νέος, ο άνεργος, ο άρρωστος, η μητέρα, το ορφανό;

Πώς ν’ ακούσει τον λόγο σου δάσκαλε, αυτός που έχει να φάει μια εβδομάδα; Πώς να μην σε προδώσει για λίγο ψωμί και μια χούφτα ελιές;

Απ’ την άλλη, εσύ το ξέρεις! Η ελευθερία θέλει αρετή και τόλμη!

Εδώ είναι τα δύσκολα. Άσε να λένε όσοι δεν ξέρουν, ότι το δασκαλίκι είναι εύκολη δουλειά!

 

Λοιπόν δάσκαλε, μπροστά στην ευθύνη σου ή βρέθηκες ανεπαρκής ή ξεγελάστηκες!

Θα μου πεις: -Εγώ τα έλεγα!

Κάνε σωστά την αυτοκριτική σου δάσκαλε.

Ο Ρήγας τα έλεγε! Κι ο Σωκράτης τα έλεγε! Κι ο Χριστός τα έλεγε!

Εσύ τα έλεγες χωρίς να τα πιστεύεις! Χωρίς να συναισθάνεσαι το πόσο σημαντικό είναι να συνεπαίρνεις ένα ακροατήριο και πόσο μεγάλη ευθύνη. Κι από την άλλη να διαπιστώνεις καθημερινά ότι «σε κλωτσάει η έδρα», αλλά εσύ να επιμένεις, γιατί αυτή είναι η «δουλειά» σου. Το μεροκάματο…

Κι έτσι οι μαθητές σου προτιμούσαν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τον πρωταθλητισμό, τις ταινίες σεξ και βίας, την «σίγουρη» επαγγελματική αποκατάσταση. Και βγήκαμε χαμένοι όλοι. Διδάσκοντες και διδασκόμενοι.

Κι ερχόμαστε στην απεργία!

Το πλήθος δάσκαλε θα ρωτήσει: «Γιατί απεργούν οι δάσκαλοι;»

Αν η απάντηση είναι: «Για να μπορεί η κληρονομιά του Ρήγα, του Σωκράτη, του Χριστού να γίνει κτήμα όλων των Ελλήνων, όλων των Ανθρώπων» τότε μπορεί να σε κρεμάσουν, να σου δώσουν κώνειο, να σε σταυρώσουν, δάσκαλε.

Αλλά ο Λόγος και ο Άνθρωπος θα σωθούν!